• Ahmet Turan Atakan Yıldız |
• 24 Aug, 2025 |
• 84 Görüntülenme |

Karbon Yoğunluğundan Karbon Nötrlüğe: İklim Kanunu, I-REC ve Karbon Kredileri

İklim Kanunu ile Yeni Dönem: I-REC Sertifikaları, Karbon Kredileri ve Sürdürülebilir Enerji Yönetimi

Türkiye’de uzun süredir beklenen İklim Kanunu, enerji ve sanayi sektörleri için yeni bir dönemin başlangıcı olacak. Bu düzenleme, yalnızca çevresel bir sorumluluk değil, aynı zamanda işletmelerin uluslararası rekabette ayakta kalabilmesi için kritik bir araç haline gelecek. Özellikle Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakat politikaları ve CBAM (Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması) uygulamalarıyla uyumlu bir yapıya sahip olması, Türk sanayicisi için kanunu stratejik bir yol haritası haline getiriyor.

Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte şirketler artık sadece üretim süreçlerine odaklanamayacak; aynı zamanda karbon yoğunluğunu azaltma, raporlama ve doğrulama konularında da sistematik bir yaklaşım geliştirmek zorunda kalacak. Bu noktada I-REC sertifikaları ve karbon kredileri işletmelere hem uyum hem de rekabet avantajı sağlayacak en önemli araçlar arasında öne çıkıyor.

İklim Kanununun Getirdikleri

İklim Kanunu ile birlikte Türkiye’de kapsamlı bir karbon yönetim altyapısı kurulması hedefleniyor. Başlıca düzenlemeler şunlardır:

• Ulusal Emisyon Ticaret Sistemi (ETS): Avrupa’daki örneklerle uyumlu olarak Türkiye’de de karbon piyasası kurulacak.
• Karbon yoğunluğu raporlama zorunluluğu: İşletmelerin yıllık enerji tüketimleri ve emisyon miktarları şeffaf şekilde izlenecek.
• Doğrulama ve sertifikasyon: Üçüncü taraf kuruluşlar tarafından doğrulanan karbon ayak izi raporları işletmelerin sürdürülebilirlik beyanlarının temelini oluşturacak.
• Yeşil Mutabakat ve CBAM uyumu: Özellikle ihracatçı firmaların AB pazarına erişiminde karbon raporlaması zorunlu hale gelecek.

Bu düzenlemeler, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kullanımı ve karbon yönetimi konularını şirketler için bir tercih değil zorunluluk haline getirecek.

I-REC Sertifikalarının Önemi

I-REC (International Renewable Energy Certificate), tüketilen elektriğin yenilenebilir kaynaklardan üretildiğini belgeleyen uluslararası kabul görmüş bir sertifikasyon sistemidir.

• Her 1 MWh elektrik üretimi için 1 adet I-REC sertifikası düzenlenir.
• Özellikle Kapsam 2 emisyonlarının azaltımında kullanılır.
• İşletmelerin enerji tüketimini uluslararası standartlarda şeffaf biçimde raporlamasına olanak tanır.
• Türkiye’de giderek daha fazla şirket, AB tedarik zincirlerine uyum sağlamak amacıyla I-REC kullanmaya başlamıştır.

İklim Kanunu ile birlikte, I-REC sertifikaları artık yalnızca gönüllü sürdürülebilirlik raporlamalarının bir parçası olmayacak, aynı zamanda zorunlu karbon yönetimi süreçlerini destekleyen resmi bir araç haline gelecek.

Karbon Kredileri ve Emisyon Dengesi

Karbon kredisi, atmosfere salınmayan, azaltılan veya bertaraf edilen her 1 ton CO₂ eşdeğer sera gazı emisyonu için düzenlenen bir belgedir. Yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, ormanlaştırma ve sürdürülebilir tarım projelerinden elde edilebilir.

Karbon kredileri üç farklı kapsamda işletmelere avantaj sağlar:

• Kapsam 1 emisyonları (doğrudan emisyonlar – yakıt tüketimi, proses emisyonları) için dengeleme sağlar.
• Kapsam 2 emisyonları (elektrik ve ısı tüketiminden kaynaklı emisyonlar) için I-REC ile birlikte kullanıldığında ek fayda sunar.
• Kapsam 3 emisyonları (tedarik zinciri, lojistik, ürün yaşam döngüsü) için işletmelere karbon nötrlüğe giden yolda stratejik bir çözüm üretir.

İklim Kanunu sonrası karbon kredileri, ulusal ETS sistemiyle uyumlu hale getirilecek ve işletmelerin karbon yönetiminde kritik bir rol üstlenecek.

Sektörlere Yansımaları

• Tekstil sektörü: AB’ye ihracat yapan fabrikaların, elektrik tüketimlerini I-REC sertifikalarıyla belgelemeleri CBAM uyumunda doğrudan avantaj sağlayacaktır.
• Gıda ve tarım sektörü: Karbon kredileri sayesinde üretim süreçlerinden kaynaklanan emisyonların dengelenmesi, hem marka değerini yükseltecek hem de ihracat potansiyelini artıracaktır.
• Enerji yoğun sektörler (çimento, demir-çelik, kimya): Yüksek karbon maliyetlerine maruz kalacak bu sektörler için I-REC ve karbon kredileri, ETS kapsamında maliyet azaltıcı stratejik bir araç haline gelecektir.

Neden Şimdi Harekete Geçilmeli?

İklim Kanunu ile birlikte:

• Uyum zorunlulukları: İşletmelerin karbon ayak izlerini raporlamaları ve doğrulamaları gerekecek.
• Rekabet avantajı: I-REC ve karbon kredilerini erken uygulamaya başlayan şirketler hem AB pazarında hem de yerel pazarda öne geçecek.
• Marka itibarı: Tüketiciler ve yatırımcılar sürdürülebilirliği öncelik haline getiren şirketleri tercih edecek.
• Finansal fayda: ETS kapsamında karbon maliyetleri artarken, sertifikalar maliyetleri azaltacak.

Sonuç

Türkiye’de İklim Kanunu, iş dünyası için yalnızca bir çevre politikası değil, aynı zamanda yeni bir ekonomik düzenin temel taşıdır. I-REC sertifikaları ve karbon kredileri, bu düzenin en güçlü araçları olarak işletmelere hem uyum hem de rekabet avantajı sunacaktır.

İşletmelerin bugün atacakları adımlar, yalnızca yasal uyumu sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda onları küresel tedarik zincirlerinde tercih edilen aktörler haline getirecektir.

#İklimKanunu #IREC #KarbonKredisi #KarbonYoğunluğu #SürdürülebilirEnerji #YeşilMutabakat #CBAM #KarbonAyakİzi #EnerjiVerimliliği #KarbonNötrlüğü #EnerjiYönetimi #YenilenebilirEnerji #Sürdürülebilirlik #ATAEnerji